Sevim-Sevinç Tevs kardeşler, Rüçhan Çamay, Ayten Alpman... 1940'ların sonundan itibaren Türk kadın vokal sanatının kare ası... Alpman'ın etkin bir yorumcu olarak yaşamını sürdürmesi, Türk cazı adına büyük bir şans. 20 Kasım 1930 Yeşilköy doğumlu Alpman'ın, sesinin güzelliği okul yıllarında İlham Gencer tarafından fark edildi. 1949 yılında İstanbul Radyosu'nun açılışıyla birlikte İlham Gencer topluluğuyla profesyonel olarak şarkı söylemeye başladı. Radyoda ilk söylediği parça, "You Are Always In My Heart"tı. Caz şarkılarında yoğunlaşmasını öneren kişi ise Arif Mardin oldu. Alpman, 1953'te İlham Gencer'le yaşamını birleştirdi, iki yetenekli çocukları dünyaya geldi: Ayşe ve İlhan. Ayşe Gencer cazı, İlhan pop müziği seçecekti daha sonra. Ayten Alpman'ın ilk taş plağı, 1959 yılında çıktı. Bir yüzünde "Sayanora", diğerinde "Passion Flower" adlı o dönemin iki gözde parçasının yorumları yer alıyordu. 1960'ta İlham Gencer'den ayrıldı ve İsmet Sıral Orkestrası ile çalışmaya başladı. Judie Christie'ye benzer tekniği ve buğulu alto sesiyle büyük beğeni topladı. 1963'te müzik eğitimi için gittiği İsveç'te Ella Fitzgerald, Duke Ellington ve Quincy Jones gibi caz efsaneleriyle tanıştı. Üç yıl sonra Türkiye'ye döndüğünde bambaşka bir müzik ortamıyla karşılaşacaktı: Folk-caz, folk-pop gibi halk türküleri uyarlamaları ve "aranjman" denen devşirme müzik! Düş kırıklığına uğrayan Alpman, bir süre caz söylemek için dirense de Fecri Ebcioğlu'nun ısrarıyla Türkçe söylemeye başladı. Sezen Cumhur Önal ile yaptığı birkaç 45'likten sonra 1968'de Süheyl Denizci'nin piyanisti Ümit Aksu ile evlendi. Aksu'nun onun için bestelediği "Yalnız Kadın", dönemin nitelikli parçaları arasındaydı. İlk büyük çıkışını Ebcioğlu ile plak yaptıkları "Sensiz Olamam" ile gerçekleştirdi. 1972 yılında, Mireille Mathieu'nün bir parçasını Fikret Şeneş'in sözleriyle kaydetti ama gereken ilgiyi görmedi. "Bir Başkadır Benim Memleketim" adlı bu şarkı, 1974 Kıbrıs çıkarması sırasında TRT'de sık çalınmaya başlayınca simge haline geldi. Aynı adlı albüm ve 1976'da çıkan "Ben Böyleyim", sanatçının belli başlı iki LP'si... 1995'te ses tellerinde oluşan nodülden ameliyat olan Alpman, 1999'da en sevilen şarkılarını kapsayan bir CD'yi Ada Müzik'ten çıkardı. Sanatçı, yıllanmış şarap örneği ballanan sesini duyurmayı son albümü Bir Başkadır Ayten Alpman ile sürdürüyor ve cazdan kopmadan...

Hülya Tunçağ